Epoxies kunnen kristalliseren. Als het gebeurt denkt men vaak in eerste instantie dat de hars aan het uitharden is. Zonde, want kristallisatie is eenvoudig op te lossen en heeft geen invloed op de eigenschappen of kwaliteit van de hars. Maar hoe is kristallisatie dan te herkennen? En hoe maak je het proces ongedaan?
 

In dit artikel leggen wij uit hoe een epoxy hars eenvoudig te dekristalliseren is waarna het product weer te verwerken is.
 

Wat is kristallisatie?

Tijdens de kristallisatie gaan organische verbindingen over van een vloeibare fase (een vloeistof) naar een vaste kristallijne structuur.

Kristallisatie is een verschijnsel dat moeilijk te voorspellen is. Het proces is uiteindelijk afhankelijk van een paar factoren zoals de zuiverheid van het polymeersysteem dat gebruikt wordt. Hoe lager de hoeveelheid verontreinigingen in een systeem, hoe groter het risico van kristallisatie.
Maar ook de temperatuur van opslag speelt een rol. In het geval van epoxysystemen neemt het risico van kristallisatie toe wanneer ze bij lage temperaturen worden opgeslagen.

Het proces verloopt in het algemeen in 2 fasen. Eerst moet er een groeikern of nucleus gevormd worden. Als deze kern er éénmaal is, kunnen er zich meer deeltjes geordend op de kern gaan nestelen en wordt het kristal groter.
 

Hoe kan je kristallisatie bij epoxies herkennen?

Een gekristalliseerd product wordt zeer dik en korrelig. Het kan er dof uitzien in plaats van glanzend.
Een dergelijk uiterlijk kan een aanwijzing zijn dat het product gekristalliseerd is en niet gegeleerd, zoals vaak in eerste instantie wordt vermoed. Een tweede test kan worden uitgevoerd door het product op te warmen. Als het product hard blijft, is het gegeleerd. Een kristallisatieproces kan ongedaan worden gemaakt door het te verwarmen, zodat het product terugkeert naar de vloeibare fase.
 

Hoe kun je epoxies dekristalliseren?

Een 1-componenten epoxy wordt anders gedekristalliseerd als een 2-componenten systeem. We beschrijven onderstaand beide procedures.
 

Dekristallisatie van een 2-component product

In het geval van een systeem met twee componenten moeten de twee componenten afzonderlijk worden verwarmd. Het risico bestaat immers dat te veel energie wordt toegevoegd, met een uithardingsreactie als gevolg. Volg onderstaande stappen.

1. Zet de geopende pot gedurende een half uur in de oven bij een temperatuur van 60°C.

2. Controleer het product en meng zo mogelijk het reeds vloeibare materiaal met een spatel. Zet de pot opnieuw in de oven gedurende een half uur op 60°C.

3. Herhaal stap 2 totdat het product volledig is teruggekeerd naar de vloeibare fase. Het is zeer belangrijk dat het product volledig wordt gedekristalliseerd. Als niet alle kristallen zijn opgelost, is de neiging om opnieuw te kristalliseren zeer groot zodra het product afkoelt.

4. Laat het product weer op kamertemperatuur komen voordat u de hars en de verharder samen mengt, want de hogere temperatuur kan het de verwerkingstijd drastisch verkorten.
 

Dekristallisatie van een 1-component epoxy

In het geval van een één componentsysteem moet voorzichtig te werk worden gegaan bij het opwarmen van het materiaal; te veel opwarming kan leiden tot het op gang komen van de polymerisatiereactie. Volg onderstaande stappen.

1. Zet de geopende pot gedurende een half uur in de oven bij een temperatuur van 40°C.

2. Controleer het product en meng indien mogelijk het reeds vloeibare materiaal met een spatel. Zet de pot opnieuw in de oven gedurende een half uur bij 40°C.

3. Herhaal stap 2 totdat het product volledig is teruggekeerd naar de vloeibare fase. Het is zeer belangrijk dat het product volledig wordt gedekristalliseerd. Als niet alle kristallen zijn opgelost, is de neiging om opnieuw te kristalliseren zeer groot zodra het product afkoelt.

Kristallisatie heeft geen invloed op de kwaliteit en/of eigenschappen van het epoxy hars. Als de epoxy hars weer vloeibaar is, kan het product verwerkt worden zoals aangegeven op het TDS van het product.