Het kiezen van het juiste smeermiddel voor tandwielen
Tandwielen zijn een van de meest gebruikte mechanismen om kracht over te brengen. Ze combineren een hoog belastbaar vermogen met snelheid en levensduur. Met tandwieloverbrengingen kan je ook snelheid reguleren, je kan de snelheid verhogen en/of verlagen. Tandwielen worden daarom veel gebruikt in versnellingsbakken, in aandrijvingen en voortstuwmechanismes (vaak in de vorm van wormwielen).
Dit artikel gaat in op het selecteren van de smering voor een tandwielapplicatie: dit is niet eenvoudig vanwege de enorme diversiteit aan tandwielen en het aantal factoren waarmee rekening moet worden gehouden.

Het juiste smeermiddel voor tandwielen kiezen
Tandwielen leveren topprestaties onder zware omstandigheden, maar alleen als de smering klopt. Door de hoge belasting en wrijving is het kiezen van het juiste smeermiddel essentieel om slijtage, schade en onverwachte stilstand te voorkomen. In dit artikel lees je welke factoren bepalend zijn voor de juiste tandwielsmering, afgestemd op jouw specifieke toepassing en werkomgeving.
Belangrijke factoren bij de keuze van tandwielsmeermiddelen
De juiste tandwielsmering hangt sterk af van het type tandwielen, de omstandigheden waarin ze draaien en het soort systeem:
1. Open tandwielsysteem
Bij open tandwielsystemen is het smeermiddel een vet en moet het:
- Hechtend zijn en niet makkelijk wegslingeren
- Een hoge belastingopnamecapaciteit hebben cq moeilijk weg te drukken zijn uit de contactpunten
- Een hoge weerstand moeten hebben tegen de elementen, voornamelijk tegen wegwassen door water
- Additieven hebben die extreme druk capaciteit verhogen en corrosie werende eigenschappen toevoegen
- Vaste smeerstoffen hebben die bijdragen aan noodloop voorziening
- Makkelijk te doseren zijn d.m.v. een spuitbus, kwast op zelfs automatisch smeersysteem
- Optioneel: Geluidswerende eigenschappen hebben
- Optioneel: Biologisch afbreekbaar zijn
2. Gesloten tandwielsysteem
Bij gesloten tandwielsystemen is het smeermiddel een olie of een vloeivet en moet het:
- Een hoge belastingopnamecapaciteit hebben cq moeilijk weg te drukken zijn uit de contactpunten
- Een hoog koelend cq warmte afvoerend vermogen hebben
- Additieven hebben die extreme druk capaciteit verhogen, schuimvorming tegengaan en een reinigend vermogen hebben
- Optioneel: Geluidswerende eigenschappen hebben
- Optioneel: Biologisch afbreekbaar zijn
- Optioneel: Vaste smeerstoffen hebben die bijdragen aan noodloop voorziening
Naast bovenstaande factoren die direct te maken hebben met de tandwieloverbrengingen zelf, zijn ook andere factoren van belang:
- De temperatuur
- De omgeving, bijvoorbeeld een maritieme omgeving of in een cleanroom
- Het type industrie met bijbehorende eisen en regelgeving waarin de applicatie draait, bijvoorbeeld in de voedingsmiddelen industrie
Waarom is het belangrijk om tandwielen te smeren?
Bij veel tandwielen is het daadwerkelijke contact en dus alle krachtoverbrenging terug te brengen tot 1 tandpaar wat contact maakt. De tanden maken niet direct volledig contact, ze rollen en glijden als het ware over elkaar heen. Er is bij veel tandwielen dus spraken van een hoge glijwrijving, voornamelijk als de tanden contact maken en verbreken, en een rolwrijving rond de contactlijn of zelfs contactpunt op een tandpaar waar alle krachten op rusten. Hierdoor ontstaat van nature een hoge kans op slijtage van de tanden die kan leiden tot schades met zelfs het afbreken van de tanden tot gevolg. Om de wrijving te verminderen en de kans op slijtage drastisch terug te brengen is een smeermiddel onontbeerlijk.
De hoge wrijving leidt plaatselijk ook tot hoge temperaturen die metaalvervorming tot gevolg kunnen hebben. Naast de smering is het koelen van tandwiel overbrengingen, voornamelijk bij hogere snelheden, een vereiste waaraan het juiste smeermiddel moet voldoen.

Advies nodig over het juiste smeermiddel?
Het kiezen van het juiste smeermiddel voor tandwielen vraagt om kennis van techniek, toepassing én omgeving. Mavom ondersteunt u graag bij het inventariseren van uw behoeften en adviseert welk product het best past bij uw specifieke situatie.
Neem vandaag nog contact op met onze productspecialisten voor persoonlijk en praktijkgericht advies. U kunt ons bereiken via telefoonnummer +32 (0) 3 880 07 60 of vraag online advies aan.